Konkurencja w biznesie jest naturalna i potrzebna. Bardzo ważne jest jednak kierowanie się etyką i dobrymi obyczajami. Czym jest nieuczciwa konkurencja i jakie czyny może obejmować? Jak się przed nią bronić i gdzie szukać pomocy przy zwalczaniu nieuczciwej konkurencji? Wyjaśniamy!
Czym jest nieuczciwa konkurencja?
Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji definiuje to pojęcie jako „działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta”. W rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego czyn nieuczciwej konkurencji stanowi rodzaj czynu niedozwolonego (deliktu). W niektórych przypadkach może też jednak grozić za niego odpowiedzialność karna. Przykładowo mylące oznaczenie produktu czy nieuczciwa reklama są uważane za wykroczenia. Przestępstwem może być natomiast np. ujawnienie lub wykorzystanie we własnej działalności cudzej tajemnicy przedsiębiorstwa.
Jakie czyny zalicza się do nieuczciwej konkurencji?
Za czyny nieuczciwej konkurencji uważa się w szczególności:
- wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa – stosowanie np. nazwy lub logo firmy zbliżonych do tych stosowanych przez inne przedsiębiorstwo, a tym samym wprowadzanie w błąd klienta;
- wskazanie, że towar pochodzi z innego regionu niż faktycznie – stosowanie błędnych informacji lub np. grafiki czy symboli sugerujących niewłaściwe miejsce pochodzenia produktu;
- wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług – wszelkie błędne informacje dotyczące np. ilości, składników, sposobu wykonania, przydatności i innych ważnych cech towaru;
- naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa – ujawnienie, wykorzystanie lub pozyskanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa;
- nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy z określonym przedsiębiorcą – w celu przysporzenia korzyści sobie lub osobom trzecim albo szkodzenia przedsiębiorcy;
- naśladownictwo produktów – naśladowanie gotowego produktu, polegające na tym, że za pomocą technicznych środków reprodukcji jest kopiowana zewnętrzna postać produktu, szczególnie w celu wprowadzenia klientów w błąd co do tożsamości producenta lub produktu;
- pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie – rozpowszechnianie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd wiadomości o swoim lub innym przedsiębiorcy albo przedsiębiorstwie, w celu przysporzenia korzyści lub wyrządzenia szkody;
- utrudnianie dostępu do rynku – np. poprzez sprzedaż towarów lub usług poniżej kosztów ich wytworzenia, nakłanianie osób trzecich do odmowy sprzedaży innym przedsiębiorcom albo niedokonywania zakupu towarów lub usług od innych przedsiębiorców, ograniczenie lub wyłączenie możliwości dokonywania przez klienta zakupu u innego przedsiębiorcy itp.;
- przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną – przez przedsiębiorcę lub jego przedstawiciela (jest to czyn nieuczciwej konkurencji zaliczany również do przestępstw);
- nieuczciwa lub zakazana reklama – sprzeczna z przepisami prawa, wprowadzająca klienta w błąd, sprawiająca wrażenie neutralnej informacji itp.;
- organizowanie systemu sprzedaży lawinowej – proponowanie nabywania towarów lub usług poprzez składanie nabywcom obietnicy uzyskania korzyści materialnych w zamian za nakłonienie innych osób do dokonania takich samych transakcji (tzw. MLM);
- prowadzenie lub organizowanie działalności w systemie konsorcyjnym (tzw. system argentyński) – prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na zarządzaniu mieniem gromadzonym w ramach grupy z udziałem konsumentów, utworzonej w celu sfinansowania zakupu produktu na rzecz uczestników grupy;
- wprowadzanie do obrotu przez sieci sklepów dyskontowych towarów w ilości przewyższającej 20% wartości obrotów z markami stanowiącymi własność właściciela sieci lub podmiotów zależnych – produkty tzw. własnych marek w dyskontach nie mogą stanowić więcej niż 20% ogólnej wartości obrotów.
Należy także mieć na uwadze, że katalog czynów nieuczciwej konkurencji nie jest zamknięty i nie ogranicza się do wymienionych wyżej sytuacji.
Co zrobić, jeśli padłeś ofiarą działań nieuczciwej konkurencji?
Czyn nieuczciwej konkurencji nie musi pozostać bezkarny. Przedsiębiorcy, których interes został zagrożony lub naruszony, mają do dyspozycji szereg działań. Mogą żądać m.in.:
- zaniechania niedozwolonych działań,
- usunięcia skutków niedozwolonych działań,
- złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie,
- naprawienia wyrządzonej szkody, na zasadach ogólnych,
- wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, na zasadach ogólnych,
- zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego – jeżeli czyn nieuczciwej konkurencji był zawiniony.
Jakim instytucjom można zgłosić czyny nieuczciwej konkurencji?
W jaki sposób można dochodzić swoich praw w związku z naruszeniem zasad uczciwej konkurencji? Poszkodowany przedsiębiorca może wezwać stronę naruszającą do zaprzestania naruszenia lub od razu wytoczyć przeciw niej powództwo do sądu. Zwykle w pierwszej kolejności stosuje się pisemne wezwanie, a dopiero w przypadku braku stosownej reakcji wytacza się powództwo.
Możliwe jest również zgłoszenie czynu nieuczciwej konkurencji jednej z instytucji, które zajmują się jej zwalczaniem. Jest to przede wszystkim Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, ale także np. Komisja Nadzoru Finansowego (w odniesieniu do banków i instytucji rynku finansowego). Z kolei w celu zabezpieczenia własności intelektualnej warto zgłosić dany pomysł czy znak towarowy do Urzędu Patentowego.
Gdzie szukać pomocy w sprawach związanych z doświadczeniem działań nieuczciwej konkurencji?
Po wsparcie w zwalczaniu nieuczciwej konkurencji najlepiej jest się zgłosić do wyspecjalizowanej kancelarii prawnej – takiej jak PZ Adwokaci. Zapewniamy pomoc w rozwiązywaniu spraw prawa karnego gospodarczego, a także w sporach cywilnych związanych z czynami nieuczciwej konkurencji. Zajmujemy się m.in. doradztwem, przygotowaniem niezbędnych dokumenty i reprezentacją sądową. Więcej informacji na ten temat można uzyskać, kontaktując się z nami telefonicznie lub mailowo.
