WIBOR przed TSUE: pytania z Krakowa o brak limitów i iluzję ochrony kredytobiorców (VIII C 5360/25)

Udostępnij:
Oceń ten wpis!


WIBOR – Sąd Okręgowy w Krakowie kieruje przełomowe pytania do TSUE

Postanowieniem z 28 lipca 2025 roku Sąd Okręgowy w Krakowie, VII Wydział Cywilny, sygn. akt VIII C 5360/25, skierował do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) pytania prejudycjalne, które mogą całkowicie zmienić sposób, w jaki w Polsce konstruuje się kredyty hipoteczne. To kolejny etap sądowej dyskusji o WIBOR-ze – wskaźniku, od którego zależy oprocentowanie większości kredytów w złotych polskich. Tym razem jednak sąd zadał znacznie szersze pytanie: czy w polskim prawie w ogóle istnieją realne granice ryzyka kredytobiorcy?


WIBOR + marża = brak limitów wzrostu oprocentowania

Krakowski sąd zwrócił uwagę, że oprocentowanie kredytu hipotecznego w złotych polskich składa się z dwóch elementów – wskaźnika WIBOR oraz marży banku – i nie ma żadnego ustawowego limitu wzrostu. Gdy rosną stopy procentowe, rośnie WIBOR, a wraz z nim rata kredytu. Zgodnie z argumentacją sądu, kredytobiorca nie zna górnej granicy swojego zadłużenia – nie wie, jak wysoka może być jego rata w przyszłości. Co więcej, tzw. odsetki maksymalne, które miały stanowić ochronę konsumenta, w praktyce rosną wraz z WIBOR-em, przez co ich funkcja ochronna jest jedynie iluzoryczna.

Treść pytania:

Zwrócić się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z następującym pytaniem prawnym : czy regulacja krajowa określająca sposób ustalania zmiennej stopy oprocentowania jako wartości wskaźnika referencyjnego oraz wysokości marży ustalonej w umowie o kredyt hipoteczny, zawarta w art. 29 ust. 2 ustawy z 23 maja 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami (t.j. Dz.U.2025.720) zapewnia rzeczywistą równowagę stron umowy w rozumieniu art. 3 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (Dz.U.UE.L.1993.95.29) jeżeli przepisy prawa krajowego nie określają maksymalnych granic dopuszczalnego wzrostu wartości wskaźnika referencyjnego oraz maksymalnych granic dopuszczalnego wzrostu wysokości marży w okresie obowiązywania umowy zaś maksymalna wysokość dopuszczalnego oprocentowania wynikająca z przepisów krajowych o odsetkach maksymalnych umownych może ulegać zamianie w całym okresie obowiązywania umowy ?

Taki mechanizm może – zdaniem sądu – naruszać prawo Unii Europejskiej, a w szczególności zasady przejrzystości i równowagi stron określone w Dyrektywie 93/13/EWG.


Kluczowe pytanie: czy można przerzucać nieograniczone ryzyko na konsumenta?

W swoim wniosku krakowski sąd zadał TSUE jedno z najbardziej znaczących pytań w historii polskiego rynku kredytowego: „Czy można obciążyć konsumenta ryzykiem nieograniczonego wzrostu oprocentowania, skoro nie zna on górnej granicy swojego zadłużenia?”. To pytanie dotyka sedna konstrukcji zmiennego oprocentowania. Jeżeli Trybunał uzna, że brak limitu wzrostu oprocentowania stanowi nieuczciwy warunek umowny, może to oznaczać, że wiele umów kredytowych opartych na WIBOR-ze będzie można uznać za nieważne. Dla konsumentów oznaczałoby to możliwość dochodzenia roszczeń wobec banków, a dla sektora finansowego – konieczność zmian w modelu ustalania oprocentowania kredytów w Polsce.


Możliwe konsekwencje dla kredytobiorców i banków

Jeżeli TSUE przyzna rację krakowskiemu sądowi, skutki będą daleko idące. Orzeczenie może prowadzić do uznania, że konstrukcja oprocentowania zmiennego w obecnej formie narusza unijne standardy ochrony konsumenta. W praktyce mogłoby to oznaczać:

  • nieważność umów kredytowych opartych na WIBOR-ze,

  • żądanie zwrotu nadpłaconych odsetek,

  • możliwość wstrzymania spłaty rat na czas procesu,

  • a także konieczność wprowadzenia ustawowych limitów oprocentowania w nowych umowach.

To byłby precedens porównywalny ze sprawami Frankowiczów – tylko że tym razem chodzi o kredyty złotowe.


WIBOR ponownie w centrum uwagi TSUE

Sprawa z Krakowa to już trzeci polski wniosek do TSUE dotyczący kredytów w złotych polskich. Wcześniej pytania prejudycjalne w podobnych sprawach wysłały sądy w Częstochowie i Warszawie – Pradze. Wszystkie te postępowania łączy wspólny mianownik – wątpliwości co do transparentności umów kredytowych opartych na WIBOR-ze. Pierwszy wyrok, w sprawie C-471/24 z Częstochowy, spodziewany jest w 2026 roku.


Jak może pomóc kancelaria adwokacka Pilawska Zorski Adwokaci

Kancelaria adwokacka Pilawska Zorski Adwokaci reprezentuje kredytobiorców w kilkudziesięciu postępowaniach dotyczących kredytów złotowych opartych na WIBOR-ze. Nasz zespół analizuje każdą umowę pod kątem przejrzystości, zgodności z prawem Unii Europejskiej i obowiązków informacyjnych banku wobec konsumenta.

Jeżeli posiadasz kredyt hipoteczny w złotych polskich oparty na WIBOR-ze lub kredyt gotówkowy z oprocentowaniem zmiennym – prześlij nam swoją umowę. Przygotujemy dla Ciebie bezpłatną analizę prawną, która pokaże, czy Twoja umowa może być przedmiotem postępowania sądowego.

📍 Pilawska Zorski Adwokaci
ul. Belgijska 11 lok. 9, 02-511 Warszawa
📧 biuro@pzadwokaci.pl, wibor@pzadwokaci.pl
🌐 www.pzadwokaci.pl

 

autor: adwokat Karolina Pilawska

WIBOR TSUE