W kwietniu 2022 r. rząd poinformował o uruchomieniu pomocy dla kredytobiorców opartej na czterech filarach. Jednym z nich miała być likwidacja WIBOR od 2023 roku. Za znalezienie możliwie stabilnej i bezpiecznej alternatywy dla WIBORu był odpowiedzialny GPW Benchmark. Dość szybko zadecydowano, że zastąpi go WIRD (którego nazwę zmieniono później na WIRON). Co warto wiedzieć o nowym wskaźniku?
Czym jest WIBOR?
WIBOR (ang. Warsaw Interbank Offered Rate) to wskaźnik referencyjny stosowany obecnie do ustalania oprocentowania kredytów z oprocentowaniem zmiennym, takich jak np. kredyty hipoteczne, a także depozytów (np. lokat bankowych).
Wartość wskaźnika WIBOR jest ustalana każdego dnia roboczego na podstawie danych przekazywanych przez największe banki w Polsce. W uproszczeniu stawka WIBOR zależy od wysokości stopy procentowej, po jakiej banki udzielają pożyczek innym bankom. Wskaźnik WIBOR jest dla banków głównym wyznacznikiem przy ustalaniu oprocentowania kredytów. Jego wysokość bezpośrednio wpływa zatem na koszty ponoszone przez kredytobiorców.
Obecnie oprocentowanie kredytów hipotecznych najczęściej ustala się na podstawie wskaźnika WIBOR 3M lub WIBOR 6M. Ich stawki są ustalane w odniesieniu do określonego okresu, na jaki udzielana jest pożyczka – odpowiednio 3 miesiące lub 6 miesięcy. Opierają się więc w znacznym stopniu na przewidywaniach na temat sytuacji rynkowej w przyszłości.
Czym jest Wskaźnik WIRD?
W związku z planowaną reformą wskaźników referencyjnych zdecydowano o zastąpieniu wskaźnika WIBOR wskaźnikiem WIRD (Warsaw Interbank Reference Derivatives lub Warszawski Indeks Rynku Depozytowego). Jest to indeks transakcyjny opracowywany na podstawie transakcji depozytowych zawieranych przez podmioty przekazujące dane (banki) z innymi bankami i instytucjami finansowymi oraz dużymi przedsiębiorstwami. Bazuje na transakcjach O/N (overnight, czyli jednodniowych), dzięki czemu jest wolny od ryzyka i prognoz.
2 września Komisja Nadzoru Finansowego poinformowała, że Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej powołanej w związku z planowaną reformą wskaźników referencyjnych wybrał indeks WIRD jako alternatywę dla WIBOR. W późniejszym terminie zadecydowano jednak o zmianie jego nazwy na WIRON (Warsaw Interest Rate Overnight). Ma ona bowiem lepiej oddawać charakter wskaźnika.
Jak jest ustalany WIRD?
WIRD (WIRON) jest ustalany przez GPW Benchmark jako średnia stopa procentowa ważona wolumenem zawartych transakcji overnight. Dane dotyczące transakcji są dostarczane do administratora przez największe banki w Polsce. Indeks WIRD jest kalkulowany każdego dnia roboczego.
Podobieństwa i różnice między WIRD a WIBOREM
O konieczności przeprowadzenia reformy wskaźników referencyjnych mówiło się już od dawna. Stosowany obecnie WIBOR nie wpisuje się bowiem w obecne światowe tendencje. Jest on bowiem oparty na tzw. kaskadzie danych – w pierwszej kolejności są więc brane pod uwagę transakcje, a jeśli ich nie ma (co zdarza się dość często w przypadku dłuższych terminów) brane są pod uwagę tzw. kwotowania wiążące powstające na podstawie algorytmów uwzględniających przyszłe zachowanie otoczenia makroekonomicznego (a więc biorące pod uwagę prognozy co do wysokości stóp, inflacji itd.). Wysokość wskaźnika WIRD ustala się jednak tylko na podstawie zawartych już transakcji overnight. Jest on więc zatem uznawany za wskaźnik pozbawiony ryzyka.
Główne podobieństwa pomiędzy tymi indeksami dotyczą ich zastosowania. Wraz z zaprzestaniem stosowania wskaźnika WIBOR, WIRD (WIRON) zastąpi go przy ustalaniu oprocentowania kredytów czy pożyczek o zmiennej stopie procentowej, a także lokat i innych depozytów. Oba wskaźniki są też obecnie ustalane przez GPW Benchmark.
Wskaźnik WIRD i stabilność rynku
Stawka WIBOR jest bardziej wrażliwa na cykl podnoszenia stóp procentowych NBP niż stawka WIRD. Nowy wskaźnik ma być bardziej stabilny, ponieważ ma charakter rynkowy. Na zmiany stóp procentowych reaguje z opóźnieniem, a nie z wyprzedzeniem, jak WIBOR. Obecnie wartość wskaźnika WIRD (WIRON) jest też odrobinę niższa niż wskaźnika WIBOR, co może oznaczać korzystną zmianę dla kredytobiorców.
Perspektywy i przyszłość wskaźnika WIRD i WIBOR
Decyzja o wyborze indeksu WIRD jako następcy WIBORu została już podjęta. Obecnie jest realizowany proces zastąpienia stawki WIBOR przez nowy wskaźnik, który ostatecznie otrzymał nazwę WIRON. W 2023 r. banki zaproponowały już pierwsze oferty kredytów z oprocentowaniem obliczanym na podstawie wskaźnika WIRON. WIBOR ma być natomiast wycofany wraz z początkiem 2025 r. Wówczas przestanie być kalkulowany i publikowany.
Podsumowanie
Wprowadzenie nowego wskaźnika referencyjnego zmieni sposób wyliczania oprocentowania kredytów, pożyczek i depozytów przez instytucje finansowe. WIRD (WIRON) ma być wolny od ryzyka i bardziej „miarodajny” względem warunków rynkowych. Masz kredyt hipoteczny z oprocentowaniem wyliczanym na podstawie WIBORu? Zmiana na WIRON ma odbyć się automatycznie. Z punktu widzenia kredytobiorców zmiana jest korzystna, chociaż najprawdopodobniej nie odczują oni dużych różnic, jeśli chodzi o wysokość spłacanych rat. Z całą pewnością warto jednak śledzić doniesienia z rynków finansowych i obserwować rozwój sytuacji, jeśli chodzi o wskaźnik WIRD i inne indeksy.
