WIBOR 4 razy pod lupą TSUE – czy umowy kredytowe w złotych można unieważnić?
Cztery polskie sądy pytają TSUE o WIBOR
W polskich sądach trwa prawdziwy przełom. Aż cztery sądy – z Częstochowy, Warszawy, Krakowa i Warszawy-Pragi – skierowały pytania prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w sprawie kredytów złotowych opartych o wskaźnik WIBOR. Pytanie jest jedno, ale fundamentalne: czy kredyty oparte o WIBOR są uczciwe wobec konsumentów i zgodne z prawem Unii Europejskiej?
Jeśli TSUE uzna, że konstrukcja WIBOR-u lub sposób jego stosowania narusza unijne przepisy, konsekwencje będą ogromne:
✅ możliwość unieważnienia umów kredytowych,
✅ zwrot nadpłaconych rat,
✅ miliardowe straty po stronie banków.
Częstochowa – pierwszy wniosek (C-471/24)
Wszystko zaczęło się w Częstochowie. W maju 2024 roku Sąd Okręgowy w Częstochowie (sygn. I C 1226/23) zapytał TSUE, czy zapisy umowy kredytowej odwołujące się do WIBOR-u mogą być uznane za nieuczciwe warunki umowne w świetle Dyrektywy 93/13/EWG. Pytanie dotyczyło kluczowej kwestii: czy przeciętny kredytobiorca rzeczywiście rozumiał, jak działa WIBOR, kto go ustala i jak wpływa on na wysokość jego raty.
Rozprawa przed TSUE odbyła się w czerwcu 2025 roku, a opinia Rzecznika Generalnego została ogłoszona 11 września 2025 roku. Wyrok spodziewany jest na początku 2026 roku – i może otworzyć nową erę w polskim prawie kredytowym.
Warszawa – Praga – czy WIBOR był przejrzysty?
Niedługo potem podobne pytania zadał Sąd Okręgowy Warszawa-Praga (sygn. II C 1440/24). Sąd wskazał, że konstrukcja kredytu opartego na WIBOR-ze mogła naruszać zasadę przejrzystości i równowagi stron. Kredytobiorcy podpisywali umowy, w których wysokość rat zależała od wskaźnika tworzonego przez sektor bankowy – a więc przez jedną ze stron kontraktu. Nie mieli wiedzy, kto dokładnie ustala WIBOR, w jaki sposób i jakie czynniki wpływają na jego wzrost. Zdaniem sądu, mogło to prowadzić do naruszenia unijnych standardów ochrony konsumenta.
Kraków – brak limitów ryzyka kredytobiorcy
Kolejny wniosek pochodzi z Sądu Okręgowego w Krakowie (sygn. VIII C 5360/25). Tu pojawiło się nowe pytanie: czy w polskim prawie istnieją jakiekolwiek limity ryzyka kredytobiorcy, skoro oprocentowanie (WIBOR + marża) nie ma ustawowego maksimum? Sędzia zwrócił uwagę, że odsetki maksymalne, które miały chronić konsumentów, w rzeczywistości rosną wraz ze stopami procentowymi. W efekcie kredytobiorca może nie znać górnej granicy swojego zadłużenia – co stoi w sprzeczności z zasadą przejrzystości i proporcjonalności. To pytanie może otworzyć drogę do uznania, że system zmiennego oprocentowania w obecnym kształcie jest niezgodny z prawem UE.
Warszawa – umowy sprzed reformy BMR (C-630/25)
Najświeższe pytania do TSUE skierował Sąd Okręgowy w Warszawie (XXVIII C 22943/22). Sprawa dotyczy kredytu zawartego przed 2018 rokiem, czyli z okresu, gdy WIBOR był ustalany przez ACI Polska, a nie przez nadzorowaną spółkę GPW Benchmark. Sąd zapytał, czy bank mógł stosować w umowie wskaźnik, który był tworzony na podstawie deklaracji samych banków, bez publicznego nadzoru i bez transparentnej metodologii. Jeśli TSUE uzna, że takie praktyki były sprzeczne z prawem UE, setki tysięcy kredytów sprzed 2018 roku mogą zostać skutecznie zakwestionowane.
Jeden problem – brak przejrzystości
Częstochowa, Warszawa, Praga, Kraków – różne sądy, jeden wniosek: brak przejrzystości mechanizmu WIBOR. To właśnie ta nieprzejrzystość, brak informacji i brak realnych limitów ryzyka mogą sprawić, że kredyty złotowe staną się nowymi „kredytami frankowymi”. Dla kredytobiorców to szansa na odzyskanie pieniędzy. Dla banków – potencjalny kryzys porównywalny z falą pozwów frankowych.
Co dalej? Czekamy na wyrok TSUE w 2026 roku
Pierwszy wyrok – w sprawie C-471/24 z Częstochowy – poznamy na początku 2026 roku. To on wyznaczy kierunek interpretacji pozostałych spraw i może rozpocząć nowy etap w historii polskiego rynku kredytów hipotecznych. Jeżeli Trybunał potwierdzi, że konstrukcja WIBOR-u była niezgodna z prawem Unii Europejskiej, konsekwencje będą rewolucyjne:
✅ unieważnienie tysięcy umów,
✅ zmniejszenie zobowiązań kredytobiorców względem banków,
✅ obowiązek zwrotu świadczeń przez banki.
Sprawdź, czy Twoja umowa może zostać unieważniona
Jeśli masz kredyt hipoteczny w złotych polskich oparty na WIBOR, możesz sprawdzić, czy Twoja umowa zawiera klauzule abuzywne i kwalifikuje się do unieważnienia. Prześlij swoją umowę do bezpłatnej analizy prawnej:
Pilawska Zorski Adwokaci
ul. Belgijska 11 lok. 9, 02 – 511 Warszawa
biuro@pzadwokaci.pl, wibor@pzadwokaci.pl
www.pzadwokaci.pl
Zespół kancelarii adwokackiej Pilawska Zorski Adwokaci prowadzi już kilkadziesiąt postępowań dotyczących kredytów złotowych w sądach w całej Polsce.
