Był taki czas, gdy kredyty walutowe we frankach szwajcarskich (CHF) stanowiły najczęściej zaciągany typ kredytu hipotecznego. Niestety kurs CHF względem PLN zaczął dość szybko i gwałtownie rosnąć, co dla wielu osób oznaczało nawet podwojenie dotychczasowej raty. Po latach okazało się, że banki, podpisując z klientami umowy kredytu frankowego, niejednokrotnie stosowały tzw. klauzule abuzywne. Dziś stanowią one podstawę nawet do unieważnienia umowy kredytowej i odzyskania od banku nadpłaconych środków. Jak to zrobić i czy warto?
Czym jest umowa frankowa i dlaczego stała się problemem?
Kredyty we frankach szwajcarskich (tzw. kredyty frankowe) cieszyły się największą popularnością w latach 2004-2008. Wówczas polskie banki masowo proponowały je swoim klientom w miejsce kredytów złotówkowych. Kredyt frankowy był objęty znacznie niższym oprocentowaniem, dzięki czemu wielu konsumentów mogło uzyskać znacznie większą zdolność kredytową i kupić wymarzone mieszkanie.
Niestety przedstawiciele banków nie informowali kredytobiorców o skali ryzyka, jakie wiąże się z zaciągnięciem kredytu we frankach szwajcarskich, a w szczególności o tym, że w wyniku wahań kursowych ich realne saldo zadłużenia może wzrosnąć niemalże dwukrotnie. Tymczasem w 2022 roku kurs franka szwajcarskiego sięgnął 5 zł, podczas gdy w 2008 r. wynosił ok. 2 zł. W związku z tym wielu „frankowiczów” boryka się z trudnościami do dziś.
Ryzyko walutowe i jego wpływ na raty kredytu hipotecznego
Kluczowym czynnikiem ryzyka przy podpisywaniu umowy kredytowej opiewającej na obcą walutę jest ryzyko walutowe. Kredyt zaciągnięty we frankach spłaca się również w tej walucie. Oznacza to, że gdy kurs franka szwajcarskiego rośnie, wraz z nim wzrasta rata kredytu w przeliczeniu na złotówki.
Najlepszą metodą zabezpieczenia przed ryzykiem walutowym jest unikanie zadłużania się w obcych walutach. Dla wielu osób, które „skusiły” się na pozornie korzystne i bezpieczne kredyty frankowe nie jest to jednak pomocna rada. Co w takim razie można zrobić? Banki coraz częściej proponują swoim klientom przewalutowanie umowy kredytu frankowego. Możliwe jest jednak również całkowite unieważnienie umowy frankowej na drodze sądowej!
Zmiany w prawie a możliwość unieważnienia umów frankowych
Pierwszy wyrok Sądu Najwyższego akceptujący unieważnienie umowy kredytu we frankach zapadł w Polsce w grudniu 2019 r. Od tej pory coraz więcej frankowiczów walczy o swoje prawa i wygrywa z bankami w sądach. Podstawą do unieważnienia umowy kredytowej we frankach jest zastosowanie w niej niedozwolonych zapisów (są to tzw. klauzule abuzywne). Przenoszą one całą odpowiedzialność za wahania kursu franka szwajcarskiego na kredytobiorcę.
Sprawy frankowiczów były kilkukrotnie rozpatrywane przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Po kilku interwencjach TSUE obecnie większość wyroków jest orzekanych na rzecz kredytobiorców. Jeden z ostatnich wyroków TSUE (dotyczący sprawy C-520/21) oznacza, że po stwierdzeniu nieważności umowy kredytu bank może odzyskać od klienta jedynie nominalną wartość wypłaconego kapitału wraz z odsetkami od wezwania do zapłaty.
Jak wygląda unieważnienie kredytu frankowego?
Unieważnienie umowy kredytu frankowego jest możliwe jedynie po wkroczeniu na drogę sądową. Aby uzyskać korzystny wyrok, należy wykazać, że bank stosował w umowie klauzule abuzywne związane z ryzykiem walutowym. Przykładowo:
- wysokość kredytu jest określana we franku, ale kredyt był wypłacany w złotówkach według aktualnego kursu – tym samym kredytobiorca nie wiedział dokładnie, jaką kwotę kredytu otrzyma w chwili wypłaty (przy kredycie denominowanym);
- bank przelicza na franki szwajcarskie saldo zadłużenia zgodnie z aktualnym kursem franka – a zatem kredytobiorca nie wie, ile kapitału pozostało mu do spłacenia;
- rata kredytu jest zależna od kursu franka – więc kredytobiorca nie wie, jak wysoka będzie kolejna rata;
- waloryzacja kredytu odbywa się według kursu bankowego (nie według średniego kursu NBP) – bank może więc ustalić własny kurs, niekorzystny dla kredytobiorcy.
Aby sprawdzić, czy masz szansę na unieważnienie umowy kredytowej, warto skorzystać z pomocy fachowców specjalizujących się w tym temacie – np. kancelarii PZ Adwokaci, która za darmo przeanalizuje Twoją umowę kredytową!
Jakie są skutki unieważnienia umowy frankowej?
Unieważnienie umowy kredytowej oznacza powstanie obowiązku zapłaty pozostałej części kapitału bankowi. Jednocześnie jednak bank ma obowiązek zwrócić wszystkie należności przekazane przez kredytobiorcę w związku z zawarciem i egzekucją umowy. W praktyce unieważnienie kredytu frankowego często oznacza odzyskanie dziesiątek lub nawet setek tysięcy złotych zapłaconych bankowi w formie odsetek.
Unieważniona umowa kredytowa oznacza, że kredytobiorca pozbywa się jej negatywnych konsekwencji, a jednocześnie odzyskuje zdolność kredytową. Ponadto pozostaje właścicielem nieruchomości, która jest już wolna od obciążeń. Trzeba co prawda złożyć osobny wniosek o wykreślenie hipoteki z księgi wieczystej, ale jest to jedynie formalność.
Trzeba jednak mieć na uwadze, że każdy przypadek umowy frankowej jest inny, a jej unieważnienie może być skomplikowanym procesem. Zaleca się konsultację z prawnikiem specjalizującym się w tego rodzaju sprawach. Pozwoli to uzyskać dokładną analizę konkretnego przypadku i doradztwo zgodnie z obowiązującym prawem. Potrzebujesz tego rodzaju wsparcia? Zgłoś się do PZ Adwokaci!
Czy każdy kredyt frankowy można unieważnić?
Unieważnienie umowy kredytowej nie jest możliwe w przypadku każdego kredytu zaciągniętego we frankach szwajcarskich. Zależy to od indywidualnych okoliczności, a w szczególności zapisów zawartych w umowie. Obecnie zdecydowana większość spraw trafiających do sądu jest rozpatrywana na korzyść frankowiczów. Doświadczony prawnik pomoże Ci sprawdzić, czy w Twoim przypadku unieważnienie kredytu jest możliwe i opłacalne.
Ile trwa unieważnienie umowy frankowej?
Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności umowy kredytu frankowego może trwać od ok. 6 miesięcy do nawet kilku lat. Zależy to m.in. od:
- tego, ile pozwów w sprawach związanych z kredytami walutowymi wpływa do konkretnego sądu (sprawy prowadzone w Sądzie Okręgowym w Warszawie średnio trwają najdłużej ze względu na dużą liczbę pozwów);
- poziomu skomplikowania sprawy;
- sposobu prowadzenia procesu i rodzaju wykorzystanych dowodów (większa liczba świadków czy konieczność powołania biegłych wydłużają proces).
Jak odzyskać nadpłacone środki z umowy frankowej?
O zwrot nadpłaconych rat można się ubiegać nawet już po całkowitym spłaceniu kredytu frankowego. Wymaga to jednak wystąpienia na drogę sądową. Banki oferują jedynie tzw. odfrankowienie kredytu, czyli przewalutowanie go na złotówki, które również może być niekorzystne (ze względu na wysoki kurs CHF i wysokie oprocentowanie kredytów złotówkowych). Po wkroczeniu na drogę sądową również można się spotkać z propozycją ugody od banku. Zazwyczaj jest ona jednak mniej korzystna niż wyrok w wygranej sprawie.
Najlepszym rozwiązaniem na odzyskanie nadpłaconych środków z umowy frankowej jest więc zatrudnienie dobrego prawnika. Kancelaria PZ Adwokaci specjalizuje się w tego typu sprawach. Zapraszamy do kontaktu!
Jakie są perspektywy na przyszłość dla kredytobiorców z umowami frankowymi?
Jeśli interesuje Cię unieważnienie umowy frankowej, warto jak najszybciej złożyć wniosek do sądu. Obecnie „klimat” dla frankowiczów jest bardzo korzystny, a wyroki są w większości orzekane na ich korzyść. Sprawy frankowe zaczynają przeciążać sądy, co może oznaczać, że już niedługo postępowania będą trwały dłużej. Możliwe również, że do bardzo „prokonsumenckiego” Wydziału Frankowego Sądu Okręgowego w Warszawie wnioski będą mogli składać tylko mieszkańcy stolicy.
Jeśli więc podejrzewasz, że Twoja umowa kredytowa zawiera tzw. klauzule abuzywne i nadaje się do unieważnienia, poproś o jej bezpłatną analizę specjalistów z kancelarii PZ Adwokaci. Przeanalizujemy Twoją sytuację i pomożemy podjąć najkorzystniejszą decyzję!
Podsumowanie
Kredyty frankowe cały czas są dość szeroko dyskutowane w mediach. Dla wielu rodzin stanowią natomiast ogromne obciążenie. Po wielu latach starań udało się jednak uzyskać korzystne dla frankowiczów wyroki TSUE, które wpłynęły również na orzecznictwo sądów w Polsce. W związku z tym coraz większej liczbie osób udaje się wyswobodzić z sideł niekorzystnego kredytu frankowego i odzyskać nadpłacone środki.
Warto stale śledzić zmieniające się przepisy prawa oddziałujące na frankowiczów oraz skorzystać z profesjonalnej pomocy w walce o swoje prawa. Interesuje Cię unieważnienie umowy frankowej? W kancelarii PZ Adwokaci możesz skorzystać z jej bezpłatnej analizy, a także pomocy w postaci prowadzenia postępowania przeciwko bankowi, który udzielił Ci kredytu frankowego.
