PZA adwokaci

Sankcja kredytu darmowego Twój pierwszy krok do sprawiedliwości.

Masz kredyt konsumencki?
Sprawdź, czy możesz odzyskać swoje pieniądze!

Sankcja kredytu darmowego (SKD) – czym jest?

Sankcja kredytu darmowego w najprostszym ujęciu polega na tym, że w sytuacji, w której bank nie spełni określonych ustawą obowiązków informacyjnych wobec kredytobiorcy przed zawarciem umowy kredytu, to taki kredytobiorca jest uprawniony do zwrotu wyłącznie kwoty kapitału, bez konieczności zapłaty na rzecz przedsiębiorcy odsetek oraz pozostałych kosztów określonych w umowie. W efekcie taki kredyt jest de facto darmowy (stąd nazwa instytucji). Wynika to wprost z art. art. 45 ust. 1 Ustawy o kredycie konsumenckim, który stanowi, że „W przypadku naruszenia przez kredytodawcę art. 29 ust. 1, art. 30 ust. 1 pkt 1-8, 10, 11, 14-17, art. 31-33, art. 33a i art. 36a-36c konsument, po złożeniu kredytodawcy pisemnego oświadczenia, zwraca kredyt bez odsetek i innych kosztów kredytu należnych kredytodawcy w terminie i w sposób ustalony w umowie”. Oczywiście może brzmieć to, co najmniej nieprawdopodobnie, ale przepisy w tym zakresie są dla sektora bankowego nieubłagane.

Które kredyty mogą być objęte sankcją kredytu darmowego?

Sankcja kredytu darmowego dotyczy co do zasady kredytów gotówkowych i pożyczek udzielanych przez banki i instytucje pozabankowe, w tym także chwilówek.

Skorzystanie z sankcji kredytu darmowego wiąże się ze spełnieniem kilku obowiązkowych warunków, które muszą wystąpić łącznie. Przede wszystkim kwota kredytu czy pożyczki nie może przekroczyć 255.550 złotych. Dodatkowo umowa musi być zawarta po dniu 18 grudnia 2011 roku. Trzeci warunek to przysługiwanie kredytobiorcy statusu konsumenta.

Poniżej prezentujemy listę banków, które najczęściej są stroną procesów sądowych dotyczących Sankcji kredytu darmowego:

  • PKO BP S.A.,
  • Alior Bank S.A.,
  • Bank Millennium S.A.,
  • Santander Bank Polska S.A.,
  • Bank Pekao S.A.,
  • mBank S.A.,
  • Bank Pocztowy S.A.,
  • BNP Paribas Bank Polska S.A.,
  • Nest Bank S.A,
  • Credit Agricole Bank Polska S.A.,
  • Santander Consumer Bank S.A.,
  • Velo Bank S.A.,
  • Plus Bank S.A.,
  • Bank Handlowy w Warszawie S.A.,
  • SKOK im. Franciszka Stefczyka.

ZADZWOŃ:
+48 574 044 974

e-mail: biuro@pzadwokaci.pl

poniedziałek – piątek
9:00 – 17:00
POZWÓL SOBIE POMÓC

ZADZWOŃ:
+48 574 044 974

e-mail: biuro@pzadwokaci.pl

poniedziałek – piątek
9:00 – 17:00

Czy sankcja kredytu darmowego dotyczy także kredytów hipotecznych?

Tak, sankcje kredytu darmowego mogą znaleźć zastosowanie także do części umów kredytów hipotecznych. Chodzi o umowy kredytowe zawierane w okresie po 18 grudnia 2011 roku do 21 lipca 2017 roku. W konsekwencji cześć umów hipotecznych złotowych właśnie na podstawie sankcji darmowego kredytu hipotecznego może zostać zakwestionowana przed sądem i wówczas kredytobiorca będzie zobowiązany zwrócić bankowi tylko kwotę udostępnionego kapitału kredytu (bez odsetek). Co istotne, spłata będzie odbywała się w ratach. Więcej informacji dot. tego zagadnienia udzieli prawnik od kredytów hipotecznych.

Jakie są najczęstsze naruszenia banków skutkujące sankcją kredytu darmowego?

W Ustawie o kredycie konsumenckim określono naruszenia, które prowadzą do sankcji kredytu darmowego (SKD), czyli pozbawienia kredytodawcy zysku. Co istotne, bez względu na wagę tych naruszeń, już sam fakt ich zaistnienia uprawnia kredytobiorcę do skorzystania z tej instytucji. Jest to sytuacja 0 – 1. Jeżeli kredytodawca nie spełnił któregokolwiek z obowiązków informacyjnych przewidzianych ustawą, to aktualizuje to uprawnienia kredytobiorcy.

Do najczęstszych zarzutów stawianych umowom należy zaliczyć przede wszystkim brak określenia lub błędne określenie wysokości kosztów okołokredytowych, które obciążają kredytobiorcę. Zdarzają się przypadki, w których już kwota kredytu jest błędne oznaczona. Najczęściej dotyczy to sytuacji, w których kwota kredytu zawiera prowizję pobieraną przez bank czy instytucję pożyczkową za udzielenie tego kredytu, co oznacza, że kredytobiorca zamiast przykładowo 60 tys. zł faktycznie otrzymuje 58 tys. zł, bo pobierana prowizja wynosi 2 tys. zł. Naruszeniem w tym przypadku niejednokrotnie jest to, że odsetki nie są pobierane od kwoty faktycznie udostępnionej (czyli na przykładzie od kwoty 58 tys. zł), ale od całej kwoty (czyli od 60 tys. zł). Oznacza to, że bank pobiera odsetki od prowizji, którą otrzymał za udzielenie kredytu. Jest to oczywiste naruszenie ustawy. Zarzut dotyczący kredytowanej prowizji jest jednym z najczęściej stawianych w procesach sądowych. Zresztą TSUE w wyroku z 21 kwietnia 2016 roku, wydanym w czeskiej sprawie o sygn. akt C-377/14 wskazał, że całkowita kwota kredytu nie obejmuje kwot pobieranych przez kredytodawcę na pokrycie kosztów związanych z udzieleniem kredytu, które nie są w rzeczywistości wypłacane konsumentowi.

W obrocie funkcjonują już wyroki sądów stosujące Sankcję kredytu darmowego. Ich analiza pozwala wyciągnąć wnioski i określić, kiedy ta instytucja jest najczęściej stosowana. Wydaje się, że najczęściej ze strony kredytobiorców pojawiają się następujące zarzuty dotyczące całkowitej kwoty kredytu i kosztów z nim związanych, które obciążają konsumenta:

  1. zarzut dotyczący braku określenia w umowie kredytu całkowitej kwoty kredytu, czyli sumy środków udostępnionych konsumentowi bez kredytowanych kosztów,
  2. zarzut dotyczący braku określenia w umowie kredytu rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania i całkowitej kwoty do zapłaty wraz z podaniem wszystkich założeń przyjętych do jej obliczenia,
  3. zarzut dotyczący braku określenia zasad spłaty kredytu, w tym, w jaki sposób wpłacane raty będą zaliczane na poczet części kapitałowej i odsetkowej,
  4. zarzut dotyczący braku określenia zasad przedterminowej spłaty kredytu,
  5. zarzut dotyczący braku określenia dodatkowych kosztów obciążających kredytobiorcę w związku z zawarciem umowy kredytu,
  6. zarzut dotyczący błędnego ustalania oprocentowania kredytu.

Możliwych naruszeń może być co najmniej kilkanaście i wystarczy wystąpienie, chociażby, jednego, aby kredytobiorca był zobowiązany do zwrotu kredytu bez odsetek i opłat. Co ciekawe, moje doświadczenia wskazują, że nie ma znaczenia, kiedy zawarliśmy umowę kredytu, ponieważ nawet umowy z 2023 roku są obarczone poważnymi wadami prawnymi.

Czego można domagać się w procesie dot. sankcji kredytu darmowego?

Z SKD najczęściej korzystają kredytobiorcy, którzy spłacają jeszcze swoje kredyty i zależy im na obniżeniu raty kredytu (czasami nawet o połowę). Uwzględnienie roszczeń skutkuje tym, że kredytobiorca jest zobowiązany oddać wyłącznie kwotę kapitału, bez żadnych odsetek czy innych opłat. W efekcie taki kredyt czy pożyczka stają się darmowe.

Co istotne, w trakcie trwania procesu sądowego kredytobiorca może domagać się zabezpieczenia, czyli wydania przez Sąd postanowienia zwalniającego z obowiązku płacenia raty kredytu lub pożyczki w całości albo w części (w zależności od stanu faktycznego sprawy). Sąd rozstrzyga wniosek o udzielenie zabezpieczenia w ciągu kilku tygodni od złożenia pozwu.

Niemniej także kredytobiorcy, którzy już całkowicie wykonali swoje umowy, również mogą odzyskać nadpłacone pieniądze. W ich przypadku skorzystanie z uprawnień konsumenckich zostało przez ustawodawcę ograniczone czasowo, ponieważ mają rok na zgłoszenie bankowi czy instytucji pożyczkowej swoich zastrzeżeń do umowy. Na marginesie warto dodać, że na tym polu toczą się dyskusje, co należy uznać za wykonanie umowy, ale wydaje się, że będzie to ostatnia podjęta czynność, czyli np. zwrot weksla, zapłata ostatniej raty czy zwrot przez bank prowizji za dokonanie wcześniejszej spłaty.

Termin na skorzystanie z Sankcji kredytu darmowego.

Sankcja kredytu darmowego wymaga od kredytobiorcy złożenia do banku pisemnego oświadczenie, w którym wskaże, że korzysta ze swoich uprawnień wynikających z tej instytucji. Jest to warunek obowiązkowy, ponieważ bez oświadczenia nie ma mowy o tym, że uda się odzyskać nadpłacone odsetki czy zmniejszyć ratę kredytu. W odpowiedzi na takie oświadczenie bank czy instytucja pożyczkowa z reguły odmawia uznania roszczeń kredytobiorcy, co raczej nie powinno być zaskoczeniem. Kolejnym etapem jest wówczas ścieżka sądowa, gdzie możemy domagać się zwrotu kosztów kredytu uiszczonych ponad kwotę kapitału, czyli odsetek, prowizji, składek i innych opłat.

Jak wygląda proces sądowy o Sankcję kredytu darmowego?

Sprawę należy rozpocząć od przeprowadzenia gruntownej analizy umowy kredytu lub pożyczki. W naszej kancelarii frankowej analiza jest całkowicie bezpłatna. Jeżeli analiza potwierdzi wadliwość umowy, można przejść do kolejnych kroków.

Pierwszym i obowiązkowym krokiem jest wysłanie do banku Oświadczenia o skorzystaniu z Sankcji kredytu darmowego (SKD), gdzie należy wskazać jakie zarzuty podnosimy wobec zawartej umowy. Kredytobiorca powinien wysłać Oświadczenie z dowodem nadania i zwrotnym potwierdzeniem odbioru albo złożyć bezpośrednio w oddziale banku. W sytuacji, w której umowa kredytu została zawarta przez kilku kredytobiorców, takie oświadczenie musi być wysłane przez wszystkich.

Kolejny krok to zebranie odpowiedniej dokumentacji. Do wszczęcia procesu niezbędne jest zaświadczenie, o które należy wnioskować w banku. Gotowe wnioski o wydanie dokumentacji znajdują się tutaj:…. W zaświadczeniu przede wszystkim musi znaleźć się informacja o uruchomieniu kredytu lub pożyczki, historia spłaty rat z uwzględnieniem raty kapitałowej i odsetkowej, oraz historia oprocentowania. Te dokumenty razem z Oświadczeniem o skorzystaniu z Sankcji kredytu darmowego są obowiązkowym dowodem w sprawie sądowej.

Sprawa sądowa rozpoczyna się od złożenia pozwu, który warto, aby został przygotowany przez adwokat Warszawa. Pozew może zostać skierowany do sądu właściwego ze względu na siedzibę banku lub instytucji pożyczkowej albo ze względu na miejsce zamieszkania kredytobiorcy. Wybór zależy od indywidualnej sytuacji konsumenta i wymaga ustalenia z kancelarią.

W pozwie dochodzimy 2 roszczeń: roszczenia o zapłatę z tytułu zawyżonych rat kredytu czy pożyczki, a także roszczenia o ustalenie, że nasz umowa jest objęta sankcją kredytu darmowego, dzięki czemu obniżamy raty zobowiązania.

Sąd powinien badać zarzuty co do umowy de facto bez przeprowadzania szerszego postępowania dowodowego, ponieważ jeżeli chodzi o tego rodzaju sprawy, to zarzuty dotyczą samej umowy, ale sędziowie chcą jednak przesłuchiwać kredytobiorców i to robią. Z reguły pytania dotyczą właśnie celu takiej pożyczki czy kredytu, ponieważ sąd chce zweryfikować, czy aby na pewno przysługuje nam status konsumenta, który jest warunkiem koniecznym, aby powołać się na sankcję kredytu darmowego. Proces cywilny jest procesem pisemnym, więc zdecydowana większość czynności odbywa się pisemnie. Natomiast de facto ostatni etap sprawy to rozprawa, podczas której Sąd przesłuchuje kredytobiorcę jako stronę procesu. Po rozprawie Sąd wydaje wyrok w I instancji.

Od takiego wyroku zarówno kredytobiorcy, jak i bankowi przysługuje apelacja do Sądu II instancji. Niemniej, aby móc złożyć apelację, sąd musi sporządzić pisemne uzasadnienie swojego wyroku. Na wniosek o takie uzasadnienie jest 7 dni od wyroku. Po doręczeniu wyroku z tym pisemnym uzasadnieniem jest 14 dni na wniesienie apelacji.

Następnie sprawa trafia do II instancji, gdzie po kilku miesiącach odbywa się rozprawa apelacyjna, podczas której sąd bada, czy sąd I instancji wydał prawidłowy wyrok. II instancja kończy się wyrokiem, który w odróżnieniu od wyroku I instancji jest już PRAWOMOCNY I WYKONALNY, czyli można go egzekwować. Wówczas następuje rozliczenie z bankiem.

Czas trwania tego rodzaju postępowań jest zdecydowanie krótszy niż chociażby w tzw. sprawach frankowych. W większości przypadków takie sprawy trafiają do sądów rejonowych, gdzie możemy oczekiwać szybszej ścieżki. Średnio takie procesy trwają 1-2 lata. W przypadku wygranej konsument oprócz dochodzonej kwoty otrzyma także odsetki ustawowe za opóźnienie, które aktualnie wynoszą 11,25% w skali roku i są naliczane od dochodzonej kwoty.

Opłata sądowa od pozwu o Sankcję kredytu darmowego.

Opłata sądowa od pozwu na sankcję kredytu darmowego jest uzależniona o wysokości roszczenia, którego dotyczy sprawa. Ta opłata, w przypadku wygranej jest zwracana Klientowi przez bank. Zgodnie z art. 13 ust. 1 Ustawą o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w tego rodzaju sprawach opłata sądowa kształtuje się następująco.

WARTOŚĆ PRZEDMIOTU SPORU OPŁATA SĄDOWA
do 500 zł 30 zł
ponad 500 zł do 1500 zł 100 zł
ponad 1500 zł do 4000 zł 200 zł
ponad 4000 zł do 7500 zł 400 zł
ponad 7500 zł do 10 000 zł 500 zł
ponad 10 000 zł do 15 000 zł 750 zł
ponad 15 000 zł do 20 000 zł 1000 zł
powyżej 20000 zł 1000 zł

Sankcja kredytu darmowego a stanowisko TSUE?

W polskiej sprawie dotyczącej sankcji kredytu darmowego (SKD) w 2024 roku stanowisko miał zająć Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Sprawa dotyczyła wypowiedzianej umowy Profi Credit Polska S.A. (ten podmiot pozwał klienta) i była zarejestrowana pod sygn. akt C-678/22. Sąd Rejonowy dla Krakowa – Podgórza w Krakowie w dniu 3 listopada 2022 roku skierował pytanie prejudycjalne, w którym zapytał, czy umowa o kredyt konsumencki może zawierać postanowienia przewidujące oprocentowanie nie tylko kwoty faktycznie wypłaconej kredytobiorcy, ale również pozaodsetkowych kosztów kredytu (czyli właśnie prowizji i innych opłat, które nie są składnikami wypłaconej konsumentowi kwoty kredytu). Orzeczenie było bardzo wyczekiwane, jednakże sprawa została umorzona. Profi Credit Polska S.A. cofnął powództwo, zapewne w obawie o rozstrzygnięcie TSUE, które prawdopodobnie byłoby korzystne dla konsumentów.

Kolejne pytanie prejudycjalne dotyczące Sankcji kredytu darmowego zostało skierowane do TSUE 12 stycznia 2024 roku przez Sąd Okręgowy w Krakowie, I Wydział Cywilny. Sprawa ta została zarejestrowana pod sygn. akt C-71/24. W pierwszym pytaniu polski sąd krajowy zapytał TSUE, czy dopuszczalna jest praktyka zawierania w umowach kredytu konsumenckiego postanowień przewidujących obowiązek zapłaty przez konsumenta odsetek kapitałowych obliczonych nie tylko od faktycznie wypłaconej konsumentowi kwoty kredytu, ale również od pozaodsetkowych kosztów kredytu, które są kredytowane przez bank (co do zasady kredytowana prowizja). Z kolei drugie pytanie prejudycjalne dotyczy obowiązku informacyjnego ciążącego na kredytodawcy i sprowadza się do ustalenia przez TSUE, czy dopuszczalna jest praktyka, w której umowa kredytu konsumenckiego zawiera zapis o wysokości oprocentowania oraz wyrażoną kwotowo wysokość skapitalizowanych odsetek, które zobowiązany jest zapłacić konsument bez jednoczesnego poinformowania go o tym, że podstawą wyliczenia wysokości odsetek nie jest kwota faktycznie mu wypłacona, tylko kwota kredytu obejmująca kredytowane koszty (np. prowizję, składki ubezpieczeniowe).

Przykładowa sprawa dotycząca Sankcji kredytu darmowego

Klienci zawarli umowę kredytu gotówkowego na kwotę 80 tys. zł. Kwota ta została przez nich wykorzystana na remont mieszkania. Umowa została zawarta na 8 lat.

Po jej analizie okazało się, że Bank skredytował należną prowizję, co biorąc pod uwagę orzecznictwo TSUE i naszych sądów krajowych – nie jest dopuszczalne. W tym przypadku kwota pożyczki wynosiła 80 tys. zł, a Klientom rzeczywiście wypłacono 76 tys. zł. Jest to o tyle istotne, że kwestia ta wpływa na wysokość naliczanych przez Bank odsetek, a także na wysokość rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania, czyli słynnego wskaźnika RRSO. Kredytowanie prowizji wpłynęło zatem na nieprawidłowe określenie przez Bank całkowitego kosztu pożyczki, ponieważ wszystkie obliczenia dokonywane przez bank dotyczyły kwoty 80 tys. zł, a nie kwoty 76 tys. zł, która faktycznie została moim Klientom wypłacona. To spowodowało całkowite zaburzenie parametrów tej pożyczki.

Co więcej, Umowa nie wskazywała jasnych i precyzyjnych warunków stosowania stopy oprocentowania oraz przede wszystkim warunków i procedury zmiany oprocentowania, co również stanowiło naruszenie Ustawy o kredycie konsumenckim.

Klienci skierowali do Banku Oświadczenie o skorzystaniu z instytucji, jaką jest Sankcja Kredytu Darmowego, którego złożenie jest wymogiem wprowadzonym Ustawą o kredycie konsumenckim w przypadku sankcjonowania ewentualnych naruszeń przez kredytodawcę.

Bank oczywiście zakwestionował ich stanowisko i wskazał, że nie naruszył przepisów Ustawy o kredycie konsumenckim i w efekcie odmówił zastosowania Sankcji Kredytu Darmowego. W konsekwencji konieczne było wytoczenie procesu sądowego, w którym Klienci dochodzili roszczeń wynikających z Sankcji kredytu darmowego.

Skorzystanie z Sankcji kredytu darmowego skutkowało dla tych Klientów zwrotem przez Bank kwoty ok. 25 tys. zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, a także zmniejszeniem kosztów tej pożyczki na przyszłość, czyli do końca jej obowiązywania, o ok. 11 tys. zł.

W efekcie na takim procesie Klienci zyskali ok. 36 tys. zł, czyli de facto połowę kwoty pożyczki, a pożyczka stała się dla nich darmowa, bo musieli oddać tylko kwotę pożyczoną im przez bank, czyli 80 tys. zł bez żadnych odsetek i innych dodatkowych opłat.

Jakie dokumenty są potrzebne do procesu o Sankcję kredytu darmowego?

  1. Umowa kredytu lub pożyczki wraz z aneksami (jeżeli były zawierane).
  2. Zaświadczenie o:
    1. wysokości spłaconego kapitału oraz odsetek wynikających z zawartej Umowy, a także kwoty wszelkich uiszczonych kosztów związanych z Umową, w tym opłat oraz prowizji, kosztów zabezpieczeń i ubezpieczeń, z uwzględnieniem tytułu, daty oraz wysokości danej wpłaty;
    2. wysokości spłaconego kapitału oraz odsetek, a także dodatkowych kosztów związanych z umową w rozbiciu na poszczególne miesięczne raty kapitałowo – odsetkowe i z uwzględnieniem salda kredytu przed spłatą poszczególnych rat, z uwzględnieniem tytułu, daty oraz wysokości danej wpłaty;
    3. wysokości kapitału i odsetek pozostałych do spłaty zgodnie z terminami wynikającymi z umowy lub doręczonym harmonogramem;
    4. ewentualnej dacie zakończenia trwania Umowy (w przypadku spłaconego kredytu lub pożyczki).
  3. Oświadczenie o skorzystaniu z Sankcji kredytu darmowego (SKD) wysłane do banku lub instytucji pozabankowej z dowodem nadania i zwrotnym potwierdzeniem odbioru.

Wzory wniosków o wydanie dokumentów.

Kontakt

adres
Adres kancelarii
ul. Belgijska 11 lok. 9
02 - 511 Warszawa
Godziny otwarcia
Godziny otwarcia
9:00 - 18:00
poniedziałek - piątek

PZ Adwokaci

Formularz kontaktowy

Potrzebujesz pomocy lub bezpłatnej analizy
Twojej umowy kredytu lub pożyczki?
Skorzystaj z poniższego formularza.



    Sankcja kredytu darmowego dla mieszkańców miast:

    Warszawa - Kraków - Wrocław - Szczecin - Poznań - Lublin - Katowice - Łódź - Gdańsk - Białystok - Bydgoszcz - Gdynia - Rzeszów - Toruń - Olsztyn - Bielsko biała - Opole - Częstochowa - Gliwice - Kielce - Sosnowiec