Co to jest upadłość konsumencka?

Coraz więcej Polaków mierzy się z poważnymi problemami finansowymi. Sytuacja niektórych z nich jest na tyle poważna, że tracą oni wypłacalność. Rozwiązaniem w takim przypadku może być upadłość konsumencka. Wyjaśniamy, co to za procedura i z czym wiąże się ogłoszenie upadłości konsumenckiej.

Upadłość konsumencka — czym właściwie jest?

Upadłość konsumencka jest procedurą sądową wszczynaną w celu oddłużenia osoby, która utraciła wypłacalność.

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej pozwala na rozpoczęcie procesu oddłużania. Zazwyczaj powstaje plan spłaty wierzycieli w ramach możliwości upadłego. Możliwe jest też całościowe lub częściowe umorzenie długów. Po zakończeniu postępowania upadłościowego osoba zadłużona może od nowa budować swoją zdolność kredytową, a przede wszystkim — zadbać o swoją stabilność finansową.

Co się dzieje po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej?

Kiedy sąd, w odpowiedzi na wniosek o upadłość konsumencką, ogłosi ją, rozpoczyna się postępowanie upadłościowe. Oznacza to, że:

• zostaje powołany syndyk, a zatem osoba, która przeprowadzi całą procedurę; jego zadaniem jest zbadanie sytuacji upadłego i realizacja procesu oddłużenia;
• majątek, którym dysponuje osoba upadła (np. mieszkanie, samochód, kosztowności itp.), zostają włączone do tzw. masy upadłości; syndyk sporządza spis inwentarza oraz plan likwidacji majątku upadłego;
• wierzyciele zostają poinformowani o tym, że rozpoczęło się postępowanie upadłościowe i mogą zgłaszać zobowiązania, które zostaną włączone do planu spłaty wierzycieli;
• syndyk sporządza plan spłaty wierzycieli, który następnie musi zostać zatwierdzony przez sąd;
• majątek upadłego jest likwidowany, a dodatkowo osoba, która zdecydowała się ogłosić upadłość konsumencką, najczęściej jest zobowiązana do spłaty wierzycieli zgodnie z harmonogramem; okres jego realizacji może wynieść maksymalnie 7 lat, ale najczęściej jest to okres od 1 do 3 lat.

Po upływie tego okresu, pod warunkiem że upadły wypełniał założenia planu spłaty wierzycieli, reszta długów podlega zazwyczaj umorzeniu, co przekłada się na pełne oddłużenie.

Upadłość konsumencka a dług — czy zobowiązania zostaną umorzone?

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej nie oznacza automatycznie umorzenia wszystkich zobowiązań upadłego powstałych przed rozpoczęciem całej procedury. Wiele zależy od indywidualnej sytuacji osoby zadłużonej.

• Zgodnie z przepisami Prawa upadłościowego, umorzenie bez ustalenia planu spłaty wierzycieli może nastąpić, gdy sąd stwierdzi trwałą niezdolność upadłego do dokonywania jakichkolwiek wpłat na poczet zobowiązań (np. z uwagi na niepełnosprawność czy stan zdrowia uniemożliwiający podjęcie pracy).
• Istnieje też możliwość warunkowego umorzenia zobowiązań upadłego, z zastrzeżeniem, że niezdolność upadłego do dokonywania spłaty wierzycieli nie ustanie w ciągu 5 lat od uprawomocnienia się postanowienia.
• Sąd w porozumieniu z syndykiem może także zatwierdzić realizację planu spłaty wierzycieli. Wówczas upadły będzie przez określony czas zobowiązany do regulowania określonych kwot. Jeśli się z tego wywiąże, może liczyć na umorzenie zobowiązań, które pozostaną.

Warto przy tym podkreślić, że umorzeniu nie podlegają m.in. długi:

• alimentacyjne;
• związane ze zobowiązaniami powstałymi w wyniku wywołania czyjejś, choroby, niezdolności do pracy, kalectwa albo śmierci;
• wynikające z nieuregulowania kar grzywny i innych nałożonych przez sąd,
• umyślnie zatajone przez osobę, która złożyła wniosek o upadłość konsumencką.

Zalety i wady ogłoszenia upadłości konsumenckiej

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej ma wiele zalet, jednak nie jest rozwiązaniem bez wad. Warto więc poznać obie strony postępowania upadłościowego, zanim podejmie się decyzję.

Zalety ogłoszenia upadłości konsumenckiej

Najważniejszymi atutami upadłości konsumenckiej są:

• powstrzymanie windykacji oraz toczących się postępowań komorniczych na czas postępowania upadłościowego; upadły zyskuje spokój i nie obawia się kolejnych pism z wezwaniem do zapłaty;
• ochrona przed utratą dachu nad głową, nawet jeśli zachodzi konieczność sprzedaży lokalu mieszkalnego;
• możliwość osiągnięcia całkowitego oddłużenia, a zatem pełnej wolności finansowej w czasie kilku lat, w tym całościowe lub częściowe umorzenie długów.

Ponadto sam proces jest łatwy do przeprowadzenia, w szczególności po nowelizacji przepisów z 2020 r. W jej efekcie nie jest już możliwe oddalenie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, nawet gdy do bankructwa doszło wskutek rażącego niedbalstwa.

Wady ogłoszenie upadłości konsumenckiej

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej niesie za sobą poważne konsekwencje. W jego efekcie:

• dochodzi do utraty majątku dłużnika — jest on spieniężany w celu zaspokojenia roszczeń wierzycieli; oczywiście z zapewnieniem upadłemu „minimum egzystencjalnego”;
• osoba upadła ma ograniczone możliwości zarządzania majątkiem do zakończenia postępowania upadłościowego; nie może w tym okresie przede wszystkim zaciągać nowych zobowiązań, w tym np. brać sprzętu na raty czy auta w leasing.

Sama procedura zajmuje też dużo czasu, najczęściej jej zakończenie trwa kilka lat.

Kiedy podjąć decyzję o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej?

Decyzja o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej to dobry wybór, gdy dłużnik realnie utracił możliwość spłaty wierzycieli i nie ma możliwości skorzystania z innych rozwiązań. Wówczas wniosek o upadłość konsumencką może być najlepszym rozwiązaniem.

Kto może ogłosić upadłość konsumencką?

Upadłość konsumencką mogą ogłosić osoby fizyczne, które nie są w stanie spłacać swoich zobowiązań od co najmniej 3 miesięcy. Prawo pozwala na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości:

• osobom fizycznym, które nigdy nie prowadziły działalności gospodarczej, bądź zamknęły ją; w tym byłym członkom zarządu spółek kapitałowych;
• rolnikom nieprowadzącym innej działalności gospodarczej ani zawodowej.

Przedsiębiorcy nie mogą skorzystać z upadłości konsumenckiej. Prawo upadłościowe daje im natomiast inne możliwości „ogłoszenia bankructwa”.

Jak ogłosić upadłość konsumencką? Wyjaśniamy

Aby ogłosić upadłość konsumencką, należy zgłosić się do sądu. To on orzeka o wszczęciu postępowania upadłościowego.

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej — jakie formalności są niezbędne?

Podstawową kwestią jest wniosek o upadłość konsumencką, który niewypłacalny dłużnik składa do sądu. Powinny do niego zostać załączone dokumenty, które:

• obrazują sytuację finansową, np. wypowiedzenia umów pożyczek i kredytów, pisma komornicze, wezwania do zapłaty, raporty finansowe;
• dokumentują niewypłacalność — np. zaświadczenia o wysokości dochodów lub ich braku, orzeczenia o niepełnosprawności, zaświadczenia o stanie zdrowia itp.

Konieczne jest również wniesienie opłaty sądowej (30 zł) za złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej.

Gdzie uzyskać pomoc w postępowaniu upadłościowym?

Chociaż do ogłoszenia upadłości konsumenckiej można przystąpić samodzielnie, warto też rozważyć pomoc doświadczonego prawnika. Specjalista może w imieniu dłużnika sporządzić wniosek o upadłość konsumencką i zadbać o jego przemyślane uzasadnienie, tak aby sąd wydał możliwie najprzychylniejsze postanowienie. Prawnik może również reprezentować klienta podczas rozprawy, jak również podczas współpracy z syndykiem. Dzięki jego obecności postępowanie upadłościowe może stać się dla osoby zadłużonej mniej stresujące.

Co to jest upadłość konsumencka — podsumowanie

Jak widać, ogłoszenie upadłości konsumenckiej może być skutecznym sposobem na wyjście na finansową prostą i osiągnięcie stanu oddłużenia. W tego typu sprawach klientom pomaga kancelaria PZ Adwokaci. Na konsultację można się umówić drogą mailową, telefonicznie bądź osobiście.